Στις 09/07/14 ο ανεξάρτητος βουλευτής Α’ Αθηνών, Νικήτας Κακλαμάνης, κατέθεσε ερώτηση στον υπουργό Εξωτερικών, Ευάγγελο Βενιζέλο, ζητώντας να ενημερωθεί σχετικά με τη ρηματική διακοίνωση του ΥΠΕΞ προς την κυβέρνηση της Κύπρου.
Ακολουθεί η απάντηση του υπουργού Εξωτερικών και η σημείο προς σημείο ανταπάντηση του βουλευτή:
(1)
Ε. Βενιζέλος: Είναι λυπηρό το γεγονός ότι ο κ. Βουλευτής υπέβαλε την ερώτησή του στις 9.7.2014, χωρίς να έχει λάβει υπ” όψιν του ούτε τις σχετικές δηλώσεις του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Νίκου Αναστασιάδη, ούτε τις σχετικές ανακοινώσεις του Υπουργείου Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, ούτε τη δική μου δήλωση στις 6.7, ούτε το κείμενο της Ρηματικής Διακοίνωσης του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών, που είδε το φως της δημοσιότητας.
Ν. Κακλαμάνης: Το θέμα ακριβώς είναι γιατί εστάλη η ρηματική διακοίνωση. Αυτό ακριβώς αναδεικνύουμε, την πρακτική που εφάρμοσε το ΥΠΕΞ, για πρώτη φορά μετά τη χούντα του Ιωαννίδη. Η ερώτηση έχει να κάνει δηλαδή ακριβώς με αυτό το ζήτημα και με την επιλογή του ΥΠΕΞ σχετικά με τον τρόπο, με τον οποίο ζητάει να επιλυθεί. Η ουσία δεν είναι τόσο το περιεχόμενο όσο η κίνηση κι’ αυτό προσπαθούμε να επισημάνουμε ως κάτι που είναι άκρως ανησυχητικό κι’ αποτελεί επικίνδυνο προηγούμενο.
(2)
Ε. Βενιζέλος: Ο κος Βουλευτής θεωρεί ότι υπήρξε δήθεν κρίση ή ένταση στις σχέσεις Ελλάδας – Κύπρου. Αυτό είναι παντελώς ανυπόστατο και ψευδές. Καλλιεργείται δε μόνο από κύκλους, που δυστυχώς επιδιώκουν τη δημιουργία προβλημάτων στις σχέσεις των δύο χωρών, γιατί στην πραγματικότητα διαφωνούν με τη γραμμή του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας και τη στήριξη που προσφέρει σ” αυτήν και στους χειρισμούς του η Ελληνική Κυβέρνηση.
Ν. Κακλαμάνης: Ακριβώς το αντίθετο. Θεωρούμε ότι ΔΕΝ υπάρχει ζήτημα διαφορών Αθήνας-Λευκωσίας ΜΕΧΡΙ το σημείο όπου το ΥΠΕΞ (και η συγκεκριμένη του ηγεσία) επέλεξε έναν συγκεκριμένο τρόπο (επίδοση ρηματικής διακοίνωσης) επικοινωνίας, ο οποίος ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΘΕΜΑ και δυνητικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί από διάφορους για την αλλοίωση της θετικής εικόνας της Ελλάδας στην Κύπρο και για την δημιουργία χάσματος μεταξύ των δύο συνιστούντων μερών του ελληνισμού.
(3)
Ε. Βενιζέλος: Η πραγματικότητα συνεπώς είναι τελείως
αντίστροφη. Τις αρμονικές και αδελφικές σχέσεις Ελλάδας και Κύπρου επεχείρησε να διαταράξει Κύπρια Ευρωβουλευτής που έλαβε το λόγο στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κατά την παρουσίαση του απολογισμού της Ελληνικής Προεδρίας από τον Έλληνα Πρωθυπουργό. Η άσκηση κριτικής από την Κύπρια Ευρωβουλευτή στην Ελληνική Προεδρία για δήθεν ελλιπή αντίδραση στις τουρκικές έγγραφες θέσεις που υποβλήθηκαν μετά το Συμβούλιο Σύνδεσης Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας στις 23.6.2014, δεν συνιστά στην ουσία της κριτική κατά του προσώπου του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών και προεδρεύοντος του Συμβουλίου, αλλά άδικη και αβασάνιστη κριτική κατά της Κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Διπλωματικής Υπηρεσίας που βρίσκεται σε άμεσο συντονισμό με την Ελληνική Κυβέρνηση και την Ελληνική Διπλωματική Υπηρεσία για τη διαχείριση θεμάτων, όπως το Συμβούλιο Σύνδεσης Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας.
Ν. Κακλαμάνης: Μία ευρωβουλευτής ΔΕΝ μπορεί να διαταράξει τις σχέσεις δύο χωρών, ΕΑΝ στην πραγματικότητα δεν υπάρχει τίποτα το μεμπτό στο συγκεκριμένο θέμα, στο οποίο επικεντρώθηκε η κριτική της. Εάν, όπως αναφέρετε, η επιλογή της ευρωβουλευτού στην ουσία «χτυπάει» την Κύπρο και όχι την Αθήνα, τότε προς τι η κίνηση της επίδοσης της ρηματικής διακοίνωσης από την πλευρά μας; Γιατί η Ελλάδα δεν άφηνε την Λευκωσία να αντιδράσει, εάν θεωρούσε ότι η κριτική στρέφεται κατά της ίδιας;
(4)
Ε. Βενιζέλος: Είχα την τιμή, ως προεδρεύων του Συμβουλίου, να είμαι επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Συμβούλιο Σύνδεσης και να τοποθετηθώ αναλυτικά και με απόλυτη καθαρότητα και αυστηρότητα σχετικά με όλα τα θέματα που αφορούν τις σχέσεις της Τουρκίας με την Κυπριακή Δημοκρατία. Αυτό έκανε και ο αρμόδιος Επίτροπος. Όλα δε αυτά επανελήφθησαν δημόσια στην επακολουθήσασα συνέντευξη Τύπου. Αναρωτιέμαι αν ο κύριος ερωτών Βουλευτής έχει λάβει γνώση των δημοσίων ανακοινώσεων που έγιναν σχετικά με το Συμβούλιο Σύνδεσης, καθώς και του περιεχομένου της συνέντευξης, γιατί αν είχε λάβει υπ” όψιν του όλα αυτά τα στοιχεία, θα γνώριζε ότι το μεταγενέστερο τουρκικό έγγραφο είχε, ούτως ή άλλως, απαντηθεί εκ προοιμίου με τον πλέον αυστηρό και σαφή τρόπο.
Ν. Κακλαμάνης: Επειδή αναφέρεστε στην ουσία του προβλήματος της Κύπρου με την Τουρκία, με τη συγκεκριμένη απάντησή σας στην πραγματικότητα μας λέτε ότι: «απαντήσαμε στην Τουρκία, λεκτικά, άρα όλα είναι εντάξει», δηλαδή αυτό περιμένουμε από τον Έλληνα προεδρεύοντα του Συμβουλίου και ΥΠΕΞ της χώρας; H εξωτερική πολιτική της χώρας σταματάει σε… ρηματικές διακοινώσεις εναντίον της Άγκυρας; Το πρόβλημα λύθηκε με τις δηλώσεις στον Τύπο; Να υποθέσουμε ότι η Τουρκία τρέχει και δεν φτάνει σήμερα, μετά την «αντίσταση» που αντιμετώπισε στην ΕΕ;
(5)
Ε. Βενιζέλος: Επιπλέον, η κα Ευρωβουλευτής – που ανήκει σημειωτέον στο κυβερνάν κόμμα του Δημοκρατικού Συναγερμού και ήταν ανθυποψηφία του Προέδρου κ. Αναστασιάδη στις εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη του υποψηφίου που θα στήριζε ο Δημοκρατικός Συναγερμός για την Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας – προσπάθησε να δημιουργήσει τη νοσηρή εικόνα της δήθεν αντίθεσης μεταξύ του Έλληνα Πρωθυπουργού και του Έλληνα Αντιπρόεδρου και Υπουργού Εξωτερικών σε σχέση με το Κυπριακό. Και αυτό ενώπιον ενός επίσημου forum, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την ημέρα του απολογισμού της Ελληνικής Προεδρίας και χωρίς αυτό φυσικά να δικαιολογείται από κανένα απολύτως δεδομένο. Αυτή η εικόνα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έπρεπε να αποσαφηνιστεί. Να καταστεί, δηλαδή, σαφές ότι αυτό συνιστά ατομική άποψη της κας Ευρωβουλευτού, απολύτως αντίθετη από τη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησής της. Αυτό ζήτησε και επισήμως το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών από το Κυπριακό Υπουργείο Εξωτερικών, δια της διπλωματικής οδού, μετά, φυσικά, από σχετική τηλεφωνική επικοινωνία των δύο Υπουργών που βρίσκονται σε συνεχή, σχεδόν καθημερινή επαφή. Η ίδια επαφή υπάρχει και στο επίπεδο του Πρωθυπουργού και του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ν. Κακλαμάνης: Με αυτή την επισήμανση στην ουσία μας λέτε πως η Αθήνα παρεμβλήθηκε σε ένα εσωτερικό και εσωκομματικό ζήτημα της Κύπρου. Και όχι μόνον αυτό αλλά το ΥΠΕΞ στην ουσία απαίτησε από τη Λευκωσία να αποσαφηνίσει, με τον πλέον επίσημο τρόπο, πως η ευρωβουλευτής έχει άδικο, «για το δικό της καλό». Εάν αυτό δεν λέγεται κατάφωρη επέμβαση στο εσωτερικό άλλου κράτους για μικροπολιτικούς σκοπούς τότε πως αλλιώς μπορεί να χαρακτηριστεί;
(6)
Ε. Βενιζέλος: Η Ελλάδα δεν ζήτησε να «συνετισθεί» ή να «φιμωθεί» η κα Ευρωβουλευτής, η οποία είχε, ούτως ή άλλως, εκφρασθεί και στο Κοινοβούλιο και με Δελτίο Τύπου, όπως ήθελε. Αυτό που ζητήθηκε ήταν να γίνει σαφές ότι οι απόψεις της κας Ευρωβουλευτή, που τυχαίνει να ανήκει στο κυβερνόν κόμμα, σε ένα τόσο επίσημο forum, δεν είναι οι απόψεις της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η απάντηση της Κυπριακής Δημοκρατίας ήταν έκφραση ικανοποίησης και ευχαριστιών προς την Ελληνική Προεδρία για τη διαχείριση του Συμβουλίου Σύνδεσης, αλλά και για όλη τη συνεργασία στα διεθνή fora.
Ν. Κακλαμάνης: Από τον τρόπο της απάντησής σας τόσο στο σημείο (5) αλλά και στο (6) γίνεται φανερό πως το ΥΠΕΞ ΚΑΙ επεμβαίνει σε κάτι στο οποίο υπονοεί πως αποτελεί ουσιαστικά ένα εσωτερικό ζήτημα στο πολιτικό σύστημα της Κύπρου ΚΑΙ στην ουσία προσπαθεί να «ξεπλύνει» όλες εκείνες τις υποψίες αναφορικά με τον τρόπο διαχείρισης του κυπριακού αφού στην πραγματικότητα «απαιτεί» από την Λευκωσία να απενοχοποιήσει την Αθήνα και τις αποφάσεις της.
(7)
Ε. Βενιζέλος: Είναι εξαιρετικά λυπηρό να σπεύδουν Έλληνες βουλευτές να υιοθετήσουν ερμηνείες των γεγονότων, οι οποίες πλήττουν την εικόνα της καλής σχέσης Αθήνας-Λευκωσίας, υποθέτοντας ότι ισχύει η ανακριβής και άδικη εικόνα που επιχείρησε, για τους δικούς της λόγους να προβάλει μία Κύπρια Ευρωβουλευτής.
Ν. Κακλαμάνης: Ερώτηση 1: Εάν η συγκεκριμένη ευρωβουλευτής στο μέλλον καταλάβει μία θέση ευθύνης υψηλότερη από αυτή που κατέχει σήμερα, πως σκοπεύει ο ΥΠΕΞ να συνδιαλλαγεί μαζί της, μετά τους χαρακτηρισμούς που χρησιμοποιεί;
Ερώτηση 2: Εάν στο συγκεκριμένο «εσωκομματικό» παιχνίδι στην Κύπρο το επίσημο ελλαδικό κράτος παίρνει θέση με τέτοιο τρόπο, ΠΩΣ είναι δυνατόν οι Κύπριοι πολιτικοί αντίπαλοι του κου Αναστασιάδη να λάβουν στα σοβαρά την Αθήνα και να συνεργαστούν μαζί της;
(8)
Ε. Βενιζέλος: Οι πρόσθετες αναφορές του κυρίου ερωτώντος Βουλευτή, σε σχέση με την ελληνική στάση στα ζητήματα της Ουκρανίας, του συριακού εμφυλίου και της καταστροφής των χημικών όπλων της Συρίας διανθίζουν μια εικόνα η οποία είναι περίεργη και ως προς το διεθνές και ως προς το εσωτερικό της σκέλος. Ως προς το διεθνές σκέλος ποιά θα έπρεπε να είναι άραγε, κατά τη γνώμη του κυρίου ερωτώντος Βουλευτή, η στάση της Ελλάδας σε σχέση με την Συρία και την Ουκρανία; Η απόκλιση από την Κοινή Ευρωπαϊκή θέση; Η Ελλάδα μετέχει στο κεντρικό ρεύμα της ευρωπαϊκής πολιτικής ενισχύοντας τη θέση της σε σχέση με τα κρίσιμα ανοιχτά εθνικά θέματα, όπως το Κυπριακό και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Ν. Κακλαμάνης: Ποιο είναι αλήθεια το «περίεργο» στην ερώτηση μας; Tο «περίεργο» είναι, ότι ο ΥΠΕΞ μίας χώρας, που έχει παραδοσιακές σχέσεις με τη Ρωσία και τη Συρία, να προτρέχει των εξελίξεων και των άμεσα ενδιαφερομένων κι’ ακολούθως, όταν οι άμεσα ενδιαφερόμενοι αλλάξουν στάση, η Ελλάδα να τρέχει να μαζέψει τα ασυμμάζευτα. Να συνεχίσουμε επί του θέματος; Τέλος, μπορεί να μας πει το ΥΠΕΞ ποια είναι η Κοινή Ευρωπαϊκή Θέση επί του ζητήαμτος, αφού οι εταίροι μας στην ουσία διαμαρτύρονται, απειλούν αλλά ταυτοχρόνως κάνουν «businessasusual» με τη Μόσχα; Επαναλαμβάνουμε, ποιος είναι ο λόγος εμείς να εμφανιζόμαστε «βασιλικότεροι του βασιλέως»;
(9)
Ε. Βενιζέλος: Από το κείμενο της ερώτησης, όμως, του κ. Βουλευτή προκύπτει και η αναπαραγωγή της περίεργης θεωρίας περί αποκλίσεων μεταξύ του Πρωθυπουργού και του Αντιπρόεδρου της Κυβέρνησης και Υπουργού Εξωτερικών στα θέματα αυτά. Δημοσιογραφικά αυτή αναπαράγεται από μικρούς κύκλους που δεν είναι καθόλου ικανοποιημένοι από τη συνεργασία ΝΔ-ΠΑΣΟΚ και δηλώνουν την προτίμησή τους σε μία συνεργασία ΝΔ και διάφορων εκδοχών της ακροδεξιάς. Είναι αδιανόητο ότι κάποιοι εμπλέκουν σε αυτό το πολιτικό παιχνίδι και την εξωτερική πολιτική της χώρας.
Ν. Κακλαμάνης: Προς αποφυγή παρεξηγήσεων οι «μικροί κύκλοι» που απεργάζονται συνεργασίες της ΝΔ και διαφόρων «εκδοχών της ακροδεξιάς» δεν είναι φυσικά ένας πολιτικός με την ιστορία, την εμπειρία και τη δημοκρατική συνέπεια του ερωτώντος βουλευτή. Άρα είναι προφανές πως μία τέτοια επισήμανση, σε ανακοίνωση του ΥΠΕΞ, μόνο ως περίεργη μπορεί να χαρακτηριστεί. Φυσικά ότι άλλοι κύκλοι απεργάζονται και σενάρια συνεργασίας μεταξύ της ΝΔ αλλά και διαφόρων εκδοχών της αριστεράς, αυτό γιατί δεν το αναφέρει το ΥΠΕΞ; Η ουσία όμως παραμένει: ο πρωθυπουργός της χώρας γνώριζε την πρωτοβουλία της επίδοσης ρηματικής διακοίνωσης στην Λευκωσία ή όχι;
(10)
Ε. Βενιζέλος: Ελπίζουμε ο κ. Βουλευτής, λόγω της εμπειρίας που έχει στο Κοινοβούλιο και στην Κυβέρνηση, να αντιλαμβάνεται ότι τα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής είναι ζητήματα που προϋποθέτουν κατ” ελάχιστον τη συμφωνία μεταξύ Πρωθυπουργού και Υπουργού Εξωτερικών. Πολύ περισσότερο όταν η Κυβέρνηση είναι μια κυβέρνηση συνεργασίας δύο κομμάτων για λόγους εθνικής ανάγκης.
Ν. Κακλαμάνης: Με τον τρόπο της απάντησής σας στο σημείο αυτό αφήνεται το ερώτημα να αιωρείται: O πολιτικός σας προϊστάμενος ήταν γνώστης της πρωτοβουλίας του ΥΠΕΞ για τη ρηματική διακοίνωση ή μήπως η εντολή για την επίδοση αυτής ήρθε κατευθείαν από το πρωθυπουργικό γραφείο και εσείς απλώς ακολουθήσατε;
(11)
Ε. Βενιζέλος: Αυτό ισχύει και για την αναφορά του κ. Βουλευτή στο ζήτημα των χημικών όπλων της Συρίας και στις άοκνες, αλλά δυστυχώς, μοναχικές προσπάθειες που κατέβαλε και καταβάλλει η Ελλάδα, ώστε να μη πραγματοποιηθεί η σχετική επιχείρηση του ΟΗΕ και του OPCW στη Μεσόγειο. Όμως και πάλι το θέμα αυτό είναι φυσικά ένα θέμα που δεν αφορά το Υπουργείο Εξωτερικών και τον Επικεφαλής του, αλλά την Κυβέρνηση συνολικά και βεβαίως τον Πρωθυπουργό.
Ν. Κακλαμάνης: Είναι προφανές πως με τη συγκεκριμένη αναφορά στην ουσία:
- «Ρίχνετε το μπαλάκι» στον πρωθυπουργό, τον οποίο αφήνετε έκθετο, αναφορικά με τον μη ικανοποιητικό χειρισμό του θέματος των χημικών.
- Ομολογείτε φυσικά τη πλήρη αποτυχία της Αθήνας στο συγκεκριμένο ζήτημα, το οποίο ίσως να είχε αποφευχθεί, εάν ως ηγεσία της ΕΕ, η Ελλάδα είχε λάβει πιο ενεργητικές πρωτοβουλίες για το θέμα και ειδικά μέσα στο κλαμπ των Μεσογειακών χωρών.
- Η απάντηση που δίνετε στο συγκεκριμένο σημείο στην ουσία αποκαλύπτει την σοβαρότητα του θέματος και τους κινδύνους, τους οποίους ενέχει για την ασφάλεια και τη δημόσια αλλά περιβαλλοντική υγεία στην ευρύτερη περιοχή, που δυνητικά αποτελεί ΑΟΖ της χώρας μας.
(12)
Ε. Βενιζέλος: Εάν κάποιοι για λόγους εσωτερικής πολιτικής θέλουν για όλα τα δύσκολα θέματα, να θεωρούν στόχο ή συνομιλητή τους τον υπογράφοντα, αυτό είναι μια επιλογή, την οποία μπορεί να την κάνουν, αλλά δεν είναι μια επιλογή που συνδέεται με την εξωτερική πολιτική και με τους κανόνες και την πρακτική λειτουργίας της Κυβέρνησης.
Ν. Κακλαμάνης: Η απάντησή σας στο συγκεκριμένο σημείο στην ουσία εκθέτει όχι τον ερωτώντα βουλευτή αλλά εσάς τον ίδιο, αφού μόλις λίγες γραμμές πριν στην ουσία ρίξατε την ευθύνη στον πρωθυπουργό, για ένα θέμα που έχει να κάνει με την εξωτερική πολιτική. Γιατί το κάνατε άραγε;
Γενικό συμπέρασμα με βάση τα λεγόμενα του Υπουργού Εξωτερικών, Ευάγγελου Βενιζέλου:
Στην ουσία εμπλακήκατε σε ένα «μικροκομματικό» παιχνίδι στην Κύπρο, θέτοντας σε κίνδυνο την αξιοπιστία της Αθήνας στα μάτια του Κυπριακού ελληνισμού λαμβάνοντας καταφανέστατα θέση υπέρ της μίας πλευράς, ενώ το ελληνικό ΥΠΕΞ επενέβη απροκάλυπτα σε ένα άλλο ανεξάρτητο κράτος, με στόχο να «αποκτήσει» άλλοθι για τις τελευταίες του αποφάσεις στο Κυπριακό. Αυτό θεωρείται υπεύθυνη εθνική πολιτική;
Με τις αναφορές για τη στάση και τις ενέργειες ή μη-ενέργειες σε διάφορα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, ουσιαστικά αφήνεται έκθετο τον πρωθυπουργό, ενώ «νίπτετε τας χείρας σας» για τις δικές σας ευθύνες.
Εάν όλα αυτά δεν συνιστούν μικροκομματικές επιλογές σε θέματα ασφαλείας ολοκλήρου του έθνους, τότε οι λέξεις έχουν χάσει πλέον το νόημά τους…
