Σοφία και Γνώση είναι δυο πράγματα διαφορετικά: Κάποιος μπορεί να διαθέτει Γνώση χωρίς Σοφία, αλλά δεν μπορείς να διαθέτεις Σοφία χωρίς τη Γνώση. Η σχέση μεταξύ των δύο είναι η εξής:
Σοφία είναι η
σώφρων (ορθή) χρήση της Γνώσης - γνώση που συνίσταται στην ενήμερη και δίκαιη διάκριση. Πολλοί άνθρωποι διαθέτουν γνώση αλλά τη χρησιμοποιούν χωρίς ενήμερη και δίκαιη διάκριση (budhi) - απερίσκεπτα, κι αυτό δεν είναι Σοφία. Steve Joyce, Philosopher *
Καθώς λέει και ο λόγιος της Αναγέννησης Μαρσίλιο Φιτσίνο (Marcilio Ficino) (1433 - 1499) στην επιστολή του στο Μεγάλο Μέδικο Cosimo il Vecchio: Η Σοφία μονάχα εξασφαλίζει τη σωστή χρήση της Γνώσης— το 1463, στην Α΄Επιστολή προς τον Μέδικο, που βρισκόταν εκείνη την εποχή, στο εξοχικό του αγρόκτημα στη περιοχή Carregi, της Φλωρεντίας.
Αυτό (η διαφορά) παρατηρείται στις τέχνες όπου μόνο οι ειδικευμένοι τεχνίτες χρησιμοποιούν ορθά και τα υλικά και τα εργαλεία τους. Η σοφία ομοίως εξασφαλίζει ότι θα χρησιμοποιήσουμε ορθά τα πλούτη, την υγεία, την ομορφιά, το σθένος, καθώς και όλα τα άλλα χαρίσματα που ονομάζονται "αγαθά". Έτσι λοιπόν η γνώση είναι η αιτία της καλής και επιτυχημένης πράξης, με την κατοχή, χρήση και εφαρμογή κάθε χαρίσματος.
Marcilio Ficino
Ο άνθρωπος που έχει πολλά χαρίσματα αλλά τα χρησιμοποιεί δίχως νοημοσύνη, θα βλαφθεί πολύ. Όσο περισσότερα έχει, τόσο περισσότερη η βλάβη, διότι τόσο περισσότερη η κακή χρήση.
Ασφαλώς, όσο λιγότερα κάνει ένας ανόητος, τόσο λιγότερα και τα λάθη του και όσο λιγότερη η βλάβη τόσο λιγότερη η δυστυχία του.
Tώρα, εξάπαντως ένας άνθρωπος κάνει λιγότερα πράγματα όταν είναι φτωχός παρά πλούσιος, αδύνατος παρά δυνατός, δειλός παρά θαρραλέος, νωθρός παρά ξύπνιος, αργός παρά γρήγορος και βλάκας παρά έξυπνος.
Συνεπώς, κανένα από τα πράγματα που νωρίτερα ονομάσαμε αγαθά δεν είναι αγαθά καθεαυτά. Διότι αν κυβερνιούνται απο άγνοια, είναι χειρότερα απο τα αντίθετα τους - αφού θα μπορύσαν να γίνουν όργανα για πολλά εγκλήματα σε έναν κακό ηγεμόνα. Όταν όμως αυτές οι ιδιότητες κυβερνιούνται από σωφροσύνη και σοφία, τότε είναι πραγματικά αγαθά.
Έτσι λοιπόν καθεαυτά δεν είναι ούτε καλά ούτε κακά. Για τον σοφό και οι ευκολίες και οι δυσκολίες είναι χρήσιμες διότι θα τι ς χρησιμοποιήσει εξίσου ορθά. Ενώ για τον ανόητο ισχύει ακριβώς το αντίθετο.
Έτσι λοιπόν καθεαυτά δεν είναι ούτε καλά ούτε κακά. Για τον σοφό και οι ευκολίες και οι δυσκολίες είναι χρήσιμες διότι θα τι ς χρησιμοποιήσει εξίσου ορθά. Ενώ για τον ανόητο ισχύει ακριβώς το αντίθετο.
Από όλα τα πράγματα που έχουμε, μόνο η σοφία καθεαυτή είναι αγαθό.
Μόνο η άγνοια καθεαυτή είναι κακό. Εφόσον δεν μπορούμε να αποκτήσουμε την ευτυχία χωρίς την ορθή χρήση των χαρισμάτων μας και εφόσον μόνο η γνώση αποκαλύπτει την ορθή χρήση: γιαυτό ας αφήσουμε παράμερα όλα τα άλλα, και ας επιδιώξουμε με όλη την υποστήριξη της Φιλοσοφίας και της θρησκείας να γίνουμε όσο το δυνατό σοφοί.
